2013 yılı, meraklıları için iki harika kuyruklu yıldız gözlemi fırsatı sunacak.
Bu yazıda, 2013 yılı içinde gözlemlenebilecek 2 önemli kuyruklu yıldızdan ilki olan Pan-STARRS kuyruklu yıldızından bahsetmek istiyorum.
Ama önce kuyrukluyıldız nedir? sorusuna konuya uzak okuyucular için kısa bir bilgi vermekte sanırım fayda var. TÜBİTAK Bilim ve Teknik dergisinden, sayın Duygu Özpolat tarafından yayınlanan yazıda kuyrukluyıldızlar şöyle tanımlanmaktadır:
"Kuyrukluyıldızlar, aynı gezegenler, yıldızlar ve asteroidler gibi, Güneş Sistemi’nin bir parçası olup belli bir yörüngeye göre hareket ederler.
Bir kuyruklu yıldız, kirli buz, toz ve gazdan oluşur. Kuyrukluyıldızlar Güneş’e yaklaştıklarında görünür hale gelirler. Güneş’ten kaynaklanan ışımayla, yapılarında katı halde bulunan gazlar süblimleşmeye başlar. (Süblimleşme, bir maddenin katı halden gaz hale, ya da gaz halinden katı hale geçmesine verilen addır.) Süblimleşme sonucu oluşan gaz ve kuyrukluyıldızın yapısında bulunan toz birleşerek, çekirdeğin etrafında “coma” adı verilen, gaz ve tozdan oluşan bir atmosfer oluşturur. (Latince’de coma “saç” anlamına gelmektedir.) Kuyrukluyıldız Güneş’e yaklaştıkça, Güneş’ten kaynaklanan radyasyonun yani ışımanın etkisiyle bu gaz ve toz bulutu, çekirdeğin arkasına doğru yönelir. Bu durumu, hızla koşan uzun saçlı bir insanın saçlarının, rüzgarın etkisiyle arkaya doğru savrulmasına benzetebiliriz. Sonuç olarak kuyrukluyıldızın, çağlar boyu insanlarda hayranlık ve kimi zaman da korku uyandıran kuyruğu oluşur.
Kuyruk, Güneş’ten kaynaklanan ışığı yansıttığı için, Güneş’e yaklaştıkça daha da parlaklaşır. Kuyrukluyıldızların kendiliğinden ışık yayan cisimler olmadığını unutmayalım; onlar yalnızca Güneş ışığını yansıtırlar.
Kuyrukluyıldızlar kütleçekimsel olarak Güneş’e bağlıdırlar, yani Güneş etrafında dolaşırlar. Fakat gezegenlerin, örneğin Jüpiter’in yörüngesine oturan kuyrukluyıldızlar da vardır.
Kuyruklu yıldızların, Güneş' in ve gezegenlerin oluşmasından sonra, arta kalan maddeden oluştuğu düşünülmektedir. Bu yüzden Güneş Sistemi’nin ilk zamanlarında yapısal olarak neler içerdiğini merak eden bilim insanları ve amatör astronomlar için kuyrukluyıldızları incelemek ayrı bir önem taşır.
Gezegenlerle karşılaştırıldığında kuyrukluyıldızlar oldukça küçüktür. Ortalama çapları 750 m ile 20 km arasındadır. Son araştırmalara göre bize çok uzak olan kuyrukluyıldızlar arasında çapı 300 km’ye kadar ulaşanlarının da olduğu düşünülse de bu rakamlar bile bir gezegenle karşılaştırıldığında oldukça küçük kalıyor."
işte bunlardan birini, 2013 yılı içerisinde görebileceğimiz ilk kuyrukluyıldız olan Pan-STARRS (resmi adı ile C/2011 L4), diğeri de Pan-STARSS’dan 10.000 kez daha parlak olacağı tahmin edilen ISON (C/2012 S1) kuyruklu yıldızı.
Kuyruklu yıldız meraklıları için, yılın sonlarına doğru çıkacak olan ISON kuyruklu yıldızını çok daha iyi gözlemek ve astrofotoğrafçılar için daha iyi çekim yapmak için, Mart ortalarında gözlemlenebilecek olan Pan-STARRS,güzel bir egzersiz ve gözlem deneyimi olacağını umuyorum. Pan-STARSS adı bir kişi adı değil. Bu isim onu keşfeden teleskop ve bulunmasını sağlayan programın adının bir akrostişden (Panaromic Survey Telescope and Rapis Response System). gelmektedir. Yandaki şekilde aşağıdaki kareleri çeken Hawaii'de Halekea Dağında konuşlandırılmış teleskobun fotoğrafını görmektesiniz. Pan-STARRS kuyruklu yıldızını keşfine neden olan 4 kare, aşağıdaki resimde görülmektedir. Resimde görülen ok, kuyruklu yıldızı göstermektedir. 
Pan–STARRS kuyruklu yıldızı en parlak halini Mart ayı içinde alacak ve kuzey yarım kürede batı yönünde kendini gösterecek. 10 Mart günü, Pan–STARRS’ın güneşe en yakın olduğu tarih olarak tahmin ediliyor. Aşağıdaki resimde yörüngesi görülmektedir. 
12 Mart tarihi ise iyi bir gözlem zamanı olabilir gibi görünüyor. Aşağıda Kanada’nın Güneyinden 12 Mart tarihindeki gün batımından yarım saat sonraki batı yönü görünmektedir. Bu resme göre batıya ve ufka yakın bakarak kuyruklu yıldız gözlemlenebilir. 
Astronom Prof.Dr. Ethem Derman hocam, Facebook'da Pan- STARRS ile ilgili paylaştığı yazıda, kuyruklu yıldızın Türkiye’den de 12 Mart akşamı güneş battıktan yarım saat sonra, ışık kirliliğinden uzak bir yerde gözlemlenebileceğini paylaşıyor. İstanbul’da oturanlar için Şile’yi tavsiye ediyor. Kendisi de Yozgat Sorgun’da olacakmış. Ben de kendimi Sapanca’dan gözlem yapmaya hazırlıyorum. Dolayısıyla 12 Mart akşamı ayın bulunduğu yerden gökyüzünde gördüğümüz büyük ayı takım yıldızlarının parlaklığında olacağı tahmin edilen ancak bir dürbünle olursa daha da iyi gözlem yapma şansı verecek bu güzel doğa olayına tanıklık edebilirsiniz. Aşağıda Ethem Hocamın paylaştığı temsili resim görülmektedir. 
Güneş Batımında 30 dakika Sonra Pan- STARRS'ın Yeri[/caption] NASA tarafından hazırlanan çıplak gözle Kuyruklu Yıldız videosu Mart ayında PanSTARRS gözlemi için oldukça faydalı (İngilizce).
Astrofotoğraf meraklılıları içinde güzel bir fotoğraf karesi yakalama fırsatı olabilir. Minoru Yoneto tarafından 6 Şubat 2013 Queenstown, Yeni Zelandadan çekilen aşağıdaki resim gibi bir fotoğraf karesini yakalamak çok güzel olurdu. Ancak Türkiye'de ufka çok yakın olacağı için böyle bir resim çekmek oldukça zor görünüyor maalesef.
Bu arada 17 Mart akşamı gökyüzü, açılmaya (waxing) başlayan Ay, Jüpiter ve Alderbaran yıldızı ile alacakaranlığın hemen altındaki Pan-STARRS muhteşem bir görüntü verecek.
Eşiniz, sevgiliniz, çocuğunuz, dostlarınız ya da yalnız başınıza bu güzel gökyüzü olayını sakın kaçırmayın. Işığınız bol, gök yüzünüz açık olsun.
Yararlanılan ve Tavsiye Edilen Kaynaklar:
İ.T.Ü. Endüstri Mühendisliği Bölümü’nde lisans, İ.Ü.‘de İşletme yüksek lisans eğitimini tamamlamış, A.B.D.‘de Nebraska Üniversitesi’nde Uluslararası İşletmecilik ve İletişim Programı’nı bitirmiştir. Akademik anlamda son olarak Marmara Üniversitesi, İngilizce İşletme Bölümü’nde Örgütsel Davranış (İngilizce), ana bilim dalında doktor unvanını almıştır. [...] devamını oku