SkyNews Dergisi 2013 yılı sayısındaki bu yazıyı, astronomi tutkunları, meraklıları ve kendim için çevirdim. Bu yazıyı yıl boyunca elinizin altında tutarak, bu güzel gökyüzü görüntülerini çıplak göz, dürbün ve teleskopla gözlemeniz size harika bir deneyim yaşatacaktır.
İşte SkyNews dergisine göre, 2013 yılının tarih sırasına göre ilk 10 gözlem olayı:
Baharın gelişi ile birlikte, net bir kuyruklu yıldız gözlemi yapmamız mümkün olabilir. Panstarss kuyruklu yıldızı, 2011 yılında Hawaii, Haleakalada kuyruklu yıldız ve astroidleri tespit etmek için özel olarak tasarlanmış 1.8 m'lik bir teleskop tarafından panaromik araştırma teleskobu ve hızlı cevap sistemi kullanılarak keşfedildi. Resmi adı C2011/L4 olan bu kuyruklu yıldız, en iyi güney enleminden görülecek. Yandaki resimde, bir simülasyon programının New Mexico enleminden tahmini görüşü verilmiştir. Tahminler, Ay ışığının olmadığı bir gökyüzünde, mart ortasında çıplak gözle bu kuyruklu yıldızın görülebileceğini gösteriyor. Bununla beraber, kuyruklu yıldızların, tahminleri şaşırtan kötü bir üne sahip olduğunu da unutmamak gerekiyor. Kkesin olarak söylenebilecek olan şey şu ki bu kuyruklu yıldızın Dünyamıza en yakın olduğu tarih 5 Mart, Güneşe en yakın olduğu tarih ise 10 Mart olacağıdır. Gerisi belirsizliğini koruyacaktır.
Kış ve Bahar mevsimlerinde, Jüpiter, Boğa takımyıldızındaki Hyades yıldız kümesi ve en parlak yıldızı olan Aldebaran'ın hemen üstünde parlarken görünür. 16 Mart'da hilal şeklinde olan Ay, Jüpiter ve Aldebarab arasındayken, çıplak gözle ve dürbünle gözlem için mükemmel bir görüntü verecekler. Her halde bundan daha iyi bir fotojenik bir görüntü olamazdı.
1 ay sonra harika bir yıldız partisi için gökyüyüzü meraklıları hazır olsun. Yeni doğan Ay, hilal konumunda ve Hyades ila Pleiades yıldız kümeleri arasından kayarken, etrafında kış gökyüzünün tüm kahramanları çevrelenmiş bir şekilde poz verecekler.
25 Nisan, gün batımından sonra, sanki birbiri ardına koşulmuş gibi duran, Güneşin zıt yönünde yükselen Dolunay ve Satürn'ü görmek için güneydoğuya bakınız. 3 gece sonra, Satürn Gezegeni, Jüpiter'le yer değiştirerek, bahar ve yaz mevsiminin akşamları gökyüzünün baş gezegeni olacak.
Mayıs ayıyla beraber, Jüpiter artık alaca karanlığa doğru batacak. Ayın sonuna doğru Venüs, Merkür ve Jüpiter birleşecekler gibi bir konuma gelecekler. 26 Mayısta, kuzeybatı alaca karanlığın en alçak zamanında 2 derecelik geniş açı ile bu gezegenler bir üçlü oluşturacaklar. Çok nadir görünen bu şekil yazık ki çok alçak ve parlak bir gökyüzü ışığında gerçekleşecek.
Baharın sonuna doğru Merkür belirerek Venüs'ü geçecek ve daha sonra Güneşe doğru batacak. Merkür tüm bunları yaparken, Venüs'le 2 derecelik bir açı yaparak, Güneş Sisteminin en iç bu iki gezegenin kavuşması görülecek. Bir dürbün yardımı ile Merkür gezegenini, parlak arkadaşı Venüs'ün yanında gözlemleyebilirsiniz.
Temmuz ayı ile beraber, Jüpiter şafak vaktine doğru hareket edecek ve 22 Temmuzda Mars'la buluşacak. Bu oldukça yakın olacak kavuşma, 45 arc dakikalık uzaklıkla gücü düşük bir teleskobun görüş alanı içinde olacak. Bu kavuşmaya birde bonus olarak Merkür görülecektir. Bu görüntü yılın sabah gökyüzü görüntüleri içerisinde en iyilerinden bir olacaktır.
12 Ağustos akşamı Satürn'ün 4 derece aşağısında Yeni Ay ile başlayacak. Bu yeteri kadar güzel olan görüş, Ay çekilip gökyüzünü karanlığa bıraktıktan sonra meşhur Perseid meteor yağmuru görüntüsü ile gerçek bir şölene dönüşecek. Karanlık gökyüzün kendinizi bırakarak bu her yıl olan şöleni izlemenizi tavsiye ederiz.
Yılın geç akşam gökyüzü semalarında Satürn çekilirken, Venüs yükselip onun yerini alacak. 2013 akşamlarının semalarında, güneybatı yönünde Venüs alçak seviyede kalmaya devam edecek.
Bu son derece nadir görünen bir olaydır. Jüpiter'in 3 uydusunun gölgeleri Jovian bulutlarının üstüne aynı anda düşmesi en son 28 Mart 2004 tarihinde görüldü. 11 Ekim'de 1 saatin biraz üstünde bir sürede, Kuzey Amerikanın Doğu Bölgesinden Jüpiter'in 3 uydusu Callisto, Europa ve Io'nın gölgeleri gözlemlenebilir.
Keyifli gözlemler dilerim.
Erkan Tozluyurt
İ.T.Ü. Endüstri Mühendisliği Bölümü’nde lisans, İ.Ü.‘de İşletme yüksek lisans eğitimini tamamlamış, A.B.D.‘de Nebraska Üniversitesi’nde Uluslararası İşletmecilik ve İletişim Programı’nı bitirmiştir. Akademik anlamda son olarak Marmara Üniversitesi, İngilizce İşletme Bölümü’nde Örgütsel Davranış (İngilizce), ana bilim dalında doktor unvanını almıştır. [...] devamını oku